Kekemelik Konuşmanın akışında
ritminde veya akıcılığında bir bozukluk olması durumudur. Kekemelikte konuşmadaki ritim bozukluğunun yanında
ayrıca kaslarda aşırı kasılma
yüzde ellerde ve ayaklarda tikler görülebilir. Konuşmada tekrarlamalar bloklar uzatmalar ve eklemeler görülebilir. Nedenlerine yönelik birçok görüş olmasına rağmen
organik ve çevresel etkenler üzerinde durulmaktadır.
Kekemelikte konuşma tedavisi
Öneriler: Çocuğun akıcı olmayan konuşmasına dikkati çekmeyin ve eleştirmeyin. Çocuğunuzun konuşma bozukluğuna üzülmeyin
şimdilik onun konuşma şeklinin böyle olduğunu ve her şeyin normal olduğunu kabul edin. Konuşması için cesaretlendirin
geniş arkadaş çevresi olmasını ve sosyal faaliyetlere katılmasını sağlayın. Size bir şey söylemeye çalışırken dikkatinizi ona verin. Ayrıca
bu konuda uzman kişilerden mutlaka yardım alın.
E- Afazi
Beyinde meydana gelen hasar sonucu
dil ve konuşmanın bozulması ve anlaşılamamasıdır. Çok farklı şekillerde ve derecelerde afazi tipleri bulunmaktadır. Genel olarak afaziler 3 gruba ayrılır:
Konuşmanın akıcı olduğu
anlamanın zayıf olduğu duyusal afaziler
Konuşma akıcılığının zayıf
anlamanın tam olduğu motor afaziler
Konuşma ve anlamanın tamamen bozulduğu total afaziler.
Afazi'li bireyin konuşma tedavisi.
Öneriler: Afazinin terapisinde hedef
hastanın hastalık öncesi durumuna dönmesinden çok
mümkün olduğu kadar bağımsız olmasıdır. Afazi terapisinde
en üst seviyede iletişimi sağlamak
lisan eksikliklerini mümkün olduğu kadar düzeltmek ve değişmiş yaşam koşullarını kabullendirmek hedeflenir. Amaç
hastaya mümkün olduğu kadar bağımsız yaşamayı ve erişebileceği en üst seviyede iletişim kurmayı öğretmektir.
F- Apraksi
İstemli konuşmanın üretiminde sıralı konuşma hareketlerinin motor planlanmasında oluşan bozukluk sonucu otaya çıkan motor konuşma bozukluğudur. Normal kas tonusu ve koordinasyonuna rağmen
amaca yönelik hareketler yerine getirilemez. Seslerin çıkarılması için gereken kasların pozisyonlanmasında güçlük vardır. Konuşma organlarında amaca yönelik davranışların ortaya konulamamasıdır. Kişi ifade etmek istediği şeyi söylemekte zorlanmaktadır.
Öneriler: Tedavide üzerinde önemle durulması gereken şey dikkattir. Hastanın dikkatini toplaması için zaman verilmeli ve yardımcı olunmalıdır. Hasta
doğru konuşması için motive edilmeli. Hastayı depresyona ya da kızgınlığa itecek telkinlerden kaçınılmalıdır. Kişiye mümkün olduğunca sabırlı davranılmalı
terapiden göreceği faydalar mutlaka açıklanmalıdır.
Doğru konuşma modelini oluşturmak için görsel
işitsel ve dokunma gibi duyular kullanılarak uyarılar pekiştirilmelidir. Doğru uyaran çok önemlidir. Karmaşık pek çok uyaran yerine mutlaka doğru ve tek bir uyaran tercih edilmeli daha sonra bu uyaranların sayısı ve çeşitliliği artırılmalıdır. Sık ve doğru tekrar çok önemlidir. Tedavi sırasında öğrenilenler mutlaka günlük yaşamda da uygulanmalı ve kullanılmalıdır.
G- Dizatri
Konuşma organlarının hareket ve kontrolünü sağlayan kasların çalışmasında yaşanan sorunlar ve konuşma organlarının birbiriyle koordinasyonunun bozulması nedeni ile ortaya çıkan bir dil ve konuşma bozukluğudur. Sorunun olduğu bölgenin yeri ve kaybın derecesine göre farklı tiplerde sınıflandırılabilir.
Dizatri konuşma tedavisi.
Öneriler: Tüm tedavi yaklaşımları hastalığın nedenin belirlenmesiyle başlamalıdır. Bu aşamadan nörologlar sorumludur. Konuşma lisan pataloğu ise
dizartrik konuşma bozukluğunun semptomatik olarak düzeltilmesi konusunda görev yapar. Terapide amaç
konuşmaya yardımcı organların
dil
diş
çene
yüz
ağız
kaslarının birbiri ile koordine olacak şekilde çalıştırılmasını sağlamak
uygun kas egzersizleri yaptırmak ve uygun telaffuz terapisi uygulamaktır. Ayrıca
konuşma organlarındaki kasların uyumlu çalışması içinde
fizik tedavi egzersizleri yapılmalıdır (elektroterapi
direnç egzersizleri gibi).
H- Yutma Güçlüğü
Yutma güçlüğü
ağızdan mideye aktif yiyecek ve sıvı girişinde zorluk yaratan durum olarak tanımlanmaktadır. Yutma bozukluklarının nedenleri arasında; serebral palsi
merkezi sinir sistemi hasarları
beyin kanamaları
yaralanmalar
ağız bölgesindeki tümörler
kas hastalıkları
mide ve bağırsak sistemi hastalıkları
solunum bozuklukları
sinir sistemi hasarları
erken doğum
yaşlılık
yapısal anormallikler
genetik bozukluklar
psikolojik yutma ve beslenme bozuklukları sayılabilir.
Yutma Güçlüğünün Belirtileri
• Yutma sırasındada öksürme ve tıksırma
• Yutmayı başlatmada güçlük
• Boğaz içine yemek yapışması
• Nedeni bilinmeyen kilo kaybı
• Beslenme alışkanlıklarında değişiklik
• Sık tekrarlayan zatürre
• Konuşma ve seste değişiklik (ıslak ses)
• Burundan kusma
• Boyun yada göğüste yemek yanma hissi
• Oral farengeal kusma
Öneriler: Yeme veya içme sırasında mutlaka dik pozisyon (yaklaşık 90°) sağlanmalıdır. Besinler küçük parçalar halinde olmalıdır (yarım kaşık ya da bir çay kaşığı gibi.). Beslenme çok yavaş olmalı
aynı saat içinde sadece bir gıda verilmelidir. Yemek yerken konuşmaktan kaçınılmalıdır. Her yemek öğününden sonra kişi mutlaka 90° açıda 30-45 dakika oturmalıdır. Yutma bozukluğu görülen hastalarda bireysel farklılıklar olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle her hasta için güvenlik önlemleri de farklı olacaktır. Yutma bozukluklarının tedavisi uzman bir ekip tarafından yapılmalıdır. Yapılacak uygulamalar uzman ekibin ortak kararı doğrultusunda verilmelidir. Terapi programı
her hasta kendi içinde değerlendirilerek planlanmalıdır.