Kekemelik Konuşmanın akışında ritminde veya akıcılığında bir bozukluk olması durumudur. Kekemelikte konuşmadaki ritim bozukluğunun yanında ayrıca kaslarda aşırı kasılma yüzde ellerde ve ayaklarda tikler görülebilir. Konuşmada tekrarlamalar bloklar uzatmalar ve eklemeler görülebilir. Nedenlerine yönelik birçok görüş olmasına rağmen organik ve çevresel etkenler üzerinde durulmaktadır.
Kekemelikte konuşma tedavisi
Öneriler: Çocuğun akıcı olmayan konuşmasına dikkati çekmeyin ve eleştirmeyin. Çocuğunuzun konuşma bozukluğuna üzülmeyin şimdilik onun konuşma şeklinin böyle olduğunu ve her şeyin normal olduğunu kabul edin. Konuşması için cesaretlendirin geniş arkadaş çevresi olmasını ve sosyal faaliyetlere katılmasını sağlayın. Size bir şey söylemeye çalışırken dikkatinizi ona verin. Ayrıca bu konuda uzman kişilerden mutlaka yardım alın.
E- Afazi
Beyinde meydana gelen hasar sonucu dil ve konuşmanın bozulması ve anlaşılamamasıdır. Çok farklı şekillerde ve derecelerde afazi tipleri bulunmaktadır. Genel olarak afaziler 3 gruba ayrılır:
Konuşmanın akıcı olduğu anlamanın zayıf olduğu duyusal afaziler
Konuşma akıcılığının zayıf anlamanın tam olduğu motor afaziler
Konuşma ve anlamanın tamamen bozulduğu total afaziler.
Afazi'li bireyin konuşma tedavisi.
Öneriler: Afazinin terapisinde hedef hastanın hastalık öncesi durumuna dönmesinden çok mümkün olduğu kadar bağımsız olmasıdır. Afazi terapisinde en üst seviyede iletişimi sağlamak lisan eksikliklerini mümkün olduğu kadar düzeltmek ve değişmiş yaşam koşullarını kabullendirmek hedeflenir. Amaç hastaya mümkün olduğu kadar bağımsız yaşamayı ve erişebileceği en üst seviyede iletişim kurmayı öğretmektir.
F- Apraksi
İstemli konuşmanın üretiminde sıralı konuşma hareketlerinin motor planlanmasında oluşan bozukluk sonucu otaya çıkan motor konuşma bozukluğudur. Normal kas tonusu ve koordinasyonuna rağmen amaca yönelik hareketler yerine getirilemez. Seslerin çıkarılması için gereken kasların pozisyonlanmasında güçlük vardır. Konuşma organlarında amaca yönelik davranışların ortaya konulamamasıdır. Kişi ifade etmek istediği şeyi söylemekte zorlanmaktadır.
Öneriler: Tedavide üzerinde önemle durulması gereken şey dikkattir. Hastanın dikkatini toplaması için zaman verilmeli ve yardımcı olunmalıdır. Hasta doğru konuşması için motive edilmeli. Hastayı depresyona ya da kızgınlığa itecek telkinlerden kaçınılmalıdır. Kişiye mümkün olduğunca sabırlı davranılmalı terapiden göreceği faydalar mutlaka açıklanmalıdır.
Doğru konuşma modelini oluşturmak için görsel işitsel ve dokunma gibi duyular kullanılarak uyarılar pekiştirilmelidir. Doğru uyaran çok önemlidir. Karmaşık pek çok uyaran yerine mutlaka doğru ve tek bir uyaran tercih edilmeli daha sonra bu uyaranların sayısı ve çeşitliliği artırılmalıdır. Sık ve doğru tekrar çok önemlidir. Tedavi sırasında öğrenilenler mutlaka günlük yaşamda da uygulanmalı ve kullanılmalıdır.
G- Dizatri
Konuşma organlarının hareket ve kontrolünü sağlayan kasların çalışmasında yaşanan sorunlar ve konuşma organlarının birbiriyle koordinasyonunun bozulması nedeni ile ortaya çıkan bir dil ve konuşma bozukluğudur. Sorunun olduğu bölgenin yeri ve kaybın derecesine göre farklı tiplerde sınıflandırılabilir.
Dizatri konuşma tedavisi.
Öneriler: Tüm tedavi yaklaşımları hastalığın nedenin belirlenmesiyle başlamalıdır. Bu aşamadan nörologlar sorumludur. Konuşma lisan pataloğu ise dizartrik konuşma bozukluğunun semptomatik olarak düzeltilmesi konusunda görev yapar. Terapide amaç konuşmaya yardımcı organların dil diş çene yüz ağız kaslarının birbiri ile koordine olacak şekilde çalıştırılmasını sağlamak uygun kas egzersizleri yaptırmak ve uygun telaffuz terapisi uygulamaktır. Ayrıca konuşma organlarındaki kasların uyumlu çalışması içinde fizik tedavi egzersizleri yapılmalıdır (elektroterapi direnç egzersizleri gibi).
H- Yutma Güçlüğü
Yutma güçlüğü ağızdan mideye aktif yiyecek ve sıvı girişinde zorluk yaratan durum olarak tanımlanmaktadır. Yutma bozukluklarının nedenleri arasında; serebral palsi merkezi sinir sistemi hasarları beyin kanamaları yaralanmalar ağız bölgesindeki tümörler kas hastalıkları mide ve bağırsak sistemi hastalıkları solunum bozuklukları sinir sistemi hasarları erken doğum yaşlılık yapısal anormallikler genetik bozukluklar psikolojik yutma ve beslenme bozuklukları sayılabilir.
Yutma Güçlüğünün Belirtileri
• Yutma sırasındada öksürme ve tıksırma
• Yutmayı başlatmada güçlük
• Boğaz içine yemek yapışması
• Nedeni bilinmeyen kilo kaybı
• Beslenme alışkanlıklarında değişiklik
• Sık tekrarlayan zatürre
• Konuşma ve seste değişiklik (ıslak ses)
• Burundan kusma
• Boyun yada göğüste yemek yanma hissi
• Oral farengeal kusma
Öneriler: Yeme veya içme sırasında mutlaka dik pozisyon (yaklaşık 90°) sağlanmalıdır. Besinler küçük parçalar halinde olmalıdır (yarım kaşık ya da bir çay kaşığı gibi.). Beslenme çok yavaş olmalı aynı saat içinde sadece bir gıda verilmelidir. Yemek yerken konuşmaktan kaçınılmalıdır. Her yemek öğününden sonra kişi mutlaka 90° açıda 30-45 dakika oturmalıdır. Yutma bozukluğu görülen hastalarda bireysel farklılıklar olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle her hasta için güvenlik önlemleri de farklı olacaktır. Yutma bozukluklarının tedavisi uzman bir ekip tarafından yapılmalıdır. Yapılacak uygulamalar uzman ekibin ortak kararı doğrultusunda verilmelidir. Terapi programı her hasta kendi içinde değerlendirilerek planlanmalıdır.